Fogg Behavior Grid (Fogg Davranış Tablosu) Stanford Üniversitesi’nde BJ Fogg tarafından geliştirilen bir modeldir. Bu çalışma, insan davranışlarını anlamak, değiştirmek ve bu davranışların nasıl geliştirilebileceğiyle ilgili bilgi vermek amacıyla tasarlanmıştır. Temel olarak insanların belirli bir davranışı gerçekleştirmelerini etkileyen üç unsur olduğundan bahseder. Bunlar; yetenek, motivasyon ve tetikleyicidir.
Fogg Behavior Grid’ de yatay eksende “Yetenek”(Ability), dikey eksende “Motivasyon”(Motivation) yer alır. Yetenek kelimesi TDK’ye göre “bir kimsenin bir şeyi anlama veya yapabilme niteliği” olarak tanımlanır. Eğer, bir davranışı yapmak için gerekli olan bilgi, beceri düzeyine sahipseniz yeteneklisiniz demektir. Motivasyon ise kelime anlamı olarak, bireyin bir davranışı gerçekleştirmek için istekli olmasını ifade eder. Motivasyon içsel ve dışsal olmak üzere ikiye ayrılır. İçsel motivasyon kişinin içsel tatminini ifade ederken, dışsal motivasyon diğer kişiler tarafından terfi, övgü vb durumlarla kişinin teşvik olmasıdır. Kişinin içsel ve dışsal olarak ne kadar motive olduğu davranışı gerçekleştirmesi açısından önemlidir.
Fogg Davranış Tablosu’nda yer alan “yetenek” ve “motivasyon” bölümlerinin yanında 4 farklı bölüm bulunur. Bunlar; kolay(easy), zor(hard), basit(simple), zorlu(challenging) bölümleridir. Gelin, tabloda bu bölümlerin bahsettiği durumlara göz atalım.
Kolay (Easy): Bir davranışı gerçekleştirmenin en kolay yolu, bireyin hem yüksek motivasyona hem de eylemi tamamlamak için yeterli yeteneğe sahip olduğu durumlardır. Bunun sonucunda kişi davranışı başarılı bir şekilde gerçekleştirebilir.
Zor (Hard): Burada birey yeterli motivasyona sahiptir ancak davranışı gerçekleştirmek için gerekli olan yetenek düzeyine sahip değildir. Bu durumda eylemin tamamlanması zordur. Aynı zamanda başarı ihtimali düşüktür.
Basit (Simple): Bu bölge, bireyin yeterli yeteneğin kendisinde var olduğunu ancak motivasyonunun düşük olduğunu ifade eder. Sonucunda davranış yeterli yetenek düzeyinden dolayı gerçekleşebilir. Bunun yanından yeteri kadar motive olmadığı için başarılı olma durumu düşük olabilir.
Zorlu (Challenging): Burada hem yetenek hem motivasyon durumu düşük seviyededir. Eğer yeterli yetenek ve motivasyon yoksa davranış gerçekleşmeyeceği gibi kişi başarılı da olamayacaktır.
Görüldüğü gibi Fogg Davranış Tablosu belli bir davranışın gerçekleşme olasılığını değerlendiren bir yaklaşımdır. Bir davranışın gerçekleşmesini istiyorsanız motivasyonu artırabilir ya da yeteneği geliştirebilirsiniz. Bununla birlikte davranışla ilgili hatırlatıcı, ödül, takdir, ortam, kaynak, yardım gibi uygun tetikleyiciler sunarak kişiyi davranış için teşvik edebilirsiniz.
Bu yazı, Gamfed Türkiye gönüllülerinden Damla Masacı tarafından kaleme alınmıştır.
