İnsan beyni aslında işleyişi ve fiziksel yapısı halen tam anlaşılmamış tek organımız. 3 boyutlu yazıcılarla yeniden üretilemeyen beynimiz insanlığı halen bir keşif yolculuğu. Beynimiz ilginç bir şekilde hayalgücüyle de oldukça farklı deneyimleri kendi kendine üretebilmekte. Rüyalarımız buna bence en güzel örnekler. Geçmişimizden ve yaşadıklarımızdan zincirleme hiç yaşanmamış bir sanal deneyimi her gece beyin üretebiliyor. Ve bazen ne kadar gerçekti demekten kendimizi alamıyoruz. Yapılan akademik bir araştırmada katılımcılardan bir grubuna basket topunu atmayı diğer gruba da atmayı hayal etmelerini istemişler. Ve sonrasında da 2 gruba da atış yaptırarak başarı yüzdelerinde gelişme izlenmiş. Katılımcıların beynindeki aynı nöronlar aktiflenmiş ve dahası hayal edenler en az fiziksel olarak antreman yapanlar kadar başarılı olmuş. Aslında beyin özetle gözlerimiz kapalıyken yaşadığımız ya da gözlerimiz açıkken sanal bir dünyadaki bir deneyim ile gerçek deneyimi çok ayırmıyor. Ve hatta sanal dünyaların aslında fiziksel dünyalara göre bedenlerimizin ihtiyacı, ortam koşulları gibi limitlerinin olmaması gibi bir avantajı da var.
Sanal dünyalar özellikle oyun camiasının “The Sims” , “Minecraft”, “Fortnite”, Worldcraft” ve “Grand Theft Auto” gibi oyunlardan aslında aşina olduğu platformlar. Ancak bu platformlarda özellikle “Blockchain” blokzincir altyapısıyla hem görsellerin ölçeklendirilmesi hem de puan gibi sistemlerin kriptopara altyapılaryla eşleşmesiyle artık markaların da dikkatini çekmeye başlamıştı. Pandemi döneminde de “zorunlu hallerden” hem eğitim hem de toplantılarımızı online platformlarda sadece kamera ve sohbet ekranlarından yapmak zorunda kaldık. Buradaki fırsatı gören bir çok kurum sanal dünyalarda kurumsal avatarlar ile daha verimli toplantılar yapmak üzere geliştirmelere başladılar.Bill Gates’in 2-3 yıl içinde %90’dan fazla toplantı sanal ortamlarda yapılacak mesajı da herkes tarafından kabul edildi. Microsoft Teams Mesh, Facebook Horizon Workrooms gibi 3 boyutlu platformlarla buradaki deneyimi iyileştirmeye çalıştı. Kendi çizim ya da gerçek çizim avatar’ınız tüm kurumsallığı ile toplantıya katılırken siz gürültülü bir ortamda sadece yazarak toplantıya sesinizle katılabiliyorsunuz hatta avatar’ınıza daha önceden yüklediğiniz hazır tanıtım metinlerini seslendirtebiliyorsunuz. Burada çok büyük ilgi gören bu deneyimlerle tüm kurumların pandemi döneminde 3 boyutlu ortamlara ilgisi arttı.
2021’in son kulvarında özellikle Facebook’un kurucusu Mark Zuckerberg’in firmanın ismini de sanal dünya konsepti olan “Metaverse” den esinlenerek “meta” olarak değiştirdiklerini açıklaması tümüyle sanal dünyaların bu isimle daha da popülerleşmesini sağladı. Bir yanda Elon Musk, Jeff Bezos gibi bu dünya yerine Mars gibi gezegenlere yerleşmek üzere çalışanlar, bir yandan da bu dünyayı yine geçici de olsa terketmeyi düşünerek “sanal alemler metaverse” yerleşmeyi düşünen bir çok silikon vadisi figürü. İlginç bir seçim ve kutuplaşma dönemi olarak görüyorum sanıyorum tek ortak nokta bu dünyadan oldukça sıkılmamız ve kötü kullanıyor olduğumuz gerçeği.
Metaverse kelimesi aslında 1992 yılında “Snow Crash” isimli yazarı Neal Stephenson olan romanda “alternatif dijital evrenler” için genelleşerek yaşadığımız “Universe” alternatif bir adlandırma. Ancak artık tümüyle Web 3.0 platformlarının üst katmanda ismi olma yolunda. Peki metaverse olarak adlandırdığımız internetin geleceğinde neler var?
Internet aslında sabit metin ve görsellerin bilgisayarlar arası HTTP protokolleriyle paylaşıldığı
“Web 1.0” olarak adlandırılan şekilde başladı. Burada kullanıcılar içerik üretemiyor ve etkileşimle içerikler değişmiyordu. Sonrasında “Web 2.0” günümüzdeki sosyal medya gibi son kullanıcıların da içerik ürettiği ve etkileşimlerle dinamik yapılar bu sayfaları büyüttü. Ancak deneyim halen 2 boyutlu,güvensiz ve merkezi olarak yönetiliyordu. Web 3.0’da ise semantik olarak adlandırılan çok daha anlamlı ve merkeziyetsiz yani herkesin her an uygulamaya erişebildiği, tüm bilgilerin kripto sistemleriye gizli ve güvenilir olduğu dahası da 3 boyutlu ve web 2.0 gibi sadece görme ve işitme değil diğer duygularımıza da hitap edebilir deneyimlere imkan verebilecek. Bu uygulamalar websitesi ya da mobil uygulama yerine DApp – DeCentralized App. (Merkeziyetsiz uygulamalar) olarak adlandırılıyor. Burada sevdiğiniz arkadaşlarınızla maç izleyebilir, ancak eski platformlardan öte burada gerçekten sanal oyuna gerçek para ile bahis yapabilir,avatar’ınız için alışveriş yapabilir ya da restoran işleterek para kazanabilirsiniz.
Ancak burada metaverse’yi bir markanın ya da sadece bir sanal gözlükle gezilen bir dünyadan uzak tutmak için bazı manifestolar yayınlanmaya başladı.Bunlardan ilki oyun tasarımcısı Tony Parisi’nin “Metaverse için 7 kural’ı” :
1. Sadece tek metaverse vardır. (There is Only One Metaverse.)
2. Metaverse herkes içindir. (The Metaverse is for Everyone.)
3. Kimse metaverse kontrol edemez. (Nobody Controls the Metaverse.)
4. Metaverse açık kaynaklıdır. (The Metaverse is Open.)
5. Metaverse donanım bağımsızdır.(The Metaverse is Hardware-Independent.)
6. Metaverse sosyal bir araçtır. (The Metaverse is a Network.)
7. Metaverse internet’tedir. (The Metaverse is the Internet.)
Metaverse gibi sanal ortamlardan ilk unsur “Avatar” olmakta. Şuanda özellikle ilkokullar ve liselerde de oyunlaştırılmış bir çok dijital web2.0 uygulamasında menti,kahoot,classdojo,khan academy,bitmoji gibi çocukların kendi avatarlarını seçerek aldıkları eğitim ve sınavlardan puanlarla özelleştirebiliyorlar. Bir araştırmaya göre 2025 yılında tüm markalar müşterilerine bir avatar verecek ve alışverişlerinden özelleştirecek.
Bu heyecan verici sanal dünyada aslında açık ara ilk keşfettiğinden “oyunlar” öne çıksa da bir çok gerçek hayatımızın uzantısı olabilecek kolaylaştırıcı ve anlamlaştırıcı unsurlar da mevcut.
Örnek verecek olursak bir maçı ya da konseri tek başınıza izlediğinizi düşünün çok keyifli olmaz değil mi? “Social Watching” aslında birlikte izleme çok popülerleşecek bir deneyim. Ve burada da mekan ve zaman tanımadan istediğimiz filmi,maçı,konseri,bilgisayar oyununu,espor turnuvasını avatar’lar unsurlarıyla izleyebileceğiz. Fortnite isimli oyun bu konuda oldukça öncü. Fortnie yapımcısı Epic Games, sadece Fortnite oyuncuları için ünlü rap sanatçısı Travis Scott’la anlaştı ve ortaya muazzam bir iş çıktı. 10 dakika süren konserde oyunun fizik motorları sonuna kadar zorlanırken, milyonca oyuncu Scott’ın yeni şarkılarını dinledi. Epic Games, söz verdiği gibi konseri Fortnite üzerinden takip eden oyunculara planörle birlikte iki yeni yükleme ekranı da hediye etti.Medya şirketi Lightshed, 1,2 milyonu Fortnite oyununun içinde olmak üzere 2 milyon insanın konseri canlı takip ettiğini duyurdu. Travis Scott’ın Fortnite konserleri bununla sınırlı değil. 4 ayrı oturumda daha bu konsere ulaşabilecek oyuncular, belirli saatlerde oyuna girerek bu muazzam gösteriye ortak olabilirler.
Sanal dünyaları kripto sistemleriyle takip edilebilir hale getiren Arjantin’li girişimcilerin platformu “Decentraland”” oldukça ilgi çekmekte.
Decentraland, 90.601 parsel araziden oluşan merkezi olmayan bir 3D sanal gerçeklik platformu. Merkezi olmayan bölgedeki sanal emlak arazileri, Ethereum blok zincirine dayanan kripto para birimi MANA tarafından satın alınabilen NFT’lerdir. 2020 yılı başında halka açık hale geldi ve platform kar amacı gütmeyen Decentraland Vakfı tarafından denetleniyor.
Haziran 2021’de Londra merkezli müzayede evi Sotheby’s , dijital sanat eserlerini insanlara tanıtabilmek için Decentraland’da sanal bir sanat galerisi olarak New Bond Street genel merkezinin dijital bir kopyasını yarattı.
2021 yılının Ekim ayında düzenlenen dört günlük Metaverse Müzik Festivali, ilk metaverse müzik festivali olma unvanını eline aldı. Festival; Deadmau5, AlunaGeorge, Alison Wonderland ve diğer müzikal eylemlerin sanal gerçeklik için canlı performanslarını içeriyordu.
Karayipler ülkesi Barbados, dijital egemen topraklar yaratmak için Decentraland’ta toprak sahibi olan ve elçilik açacak ülke oldu. Metaverse’in meşrulaştırılmasına yönelik tarihi bir adım olarak görülebilecek olan ada ülkesi, bir metaverse büyükelçiliğinin kurulmasıyla dijital gayrimenkul egemenliğini yasal olarak ilan etmeye hazırlanıyor. Barbados Dışişleri ve Dış Ticaret Bakanlığı, dijital bir elçilik kurulması için en büyük ve en popüler kripto destekli dijital dünyalar arasında yer alan Decentraland ile bir anlaşma imzaladı.Barbados’un Birleşik Arap Emirlikleri büyükelçisi HE Gabriel Abed yaptığı röportajda, ülkenin çeşitli sanal dünyalarda yapılar inşa etmek ve dijital arazi satın almak için bu ilk çabanın ötesine agresif bir şekilde genişlemeyi planladığını söyledi. Çeşitli projeler, arazinin belirlenmesine ve satın alınmasına, sanal elçilikler ve konsoloslukların mimarisinin oluşturulmasına, e-vize gibi hizmetler sağlamak için tesislerin geliştirilmesine ve kullanıcıların avatarlarını çeşitli dünyalar arasında taşımasına izin verecek bir teleporter inşa edilmesine yardımcı olacak.
İsveç merkezli ünlü giyim şirketi H&M de Metaverse dünyasına katılan dev şirketler arasında yerini aldı. 2021 Aralık ayında Ceek VR Metaverse platformu üzerinde kurulan Metamağaza, kullanıcıların yeni koleksiyonları incelemesine ve internet üzerinden sipariş vermesine olanak tanıyor. Böylece Metaverse evreninde fiziken gitmeden alışveriş yapabiliyorsunuz.
NFT :(Non-Fungible Token) :
Mutlaka haberlerde duymuşsunuzdur :”Ünlü sanatçının eseri rekor bir fiiyatla NFT olarak dijital haklarıyla satıldı.” diye. Evet kripto bazlı blokzincir altyapısı dijital üretilmiş bir unsura “tekil sahip olabilmenin”” önünü açtı. Ben de çok duyuyorum “sağ tıklayıp ben de sahip oluyorum” gibi ancak bu Mona Lisa tablosunu renki çıktı alıp duvara asmaya benzer.Özellikle sanat camiasında tek sahip olma ve orjinal sanatçının eseri olması çok önemlidir. Peki bu özellikle sanat ve dijital camiayı birleştiren NFT nedir?
NFT ya da açılımıyla “non-fungible tokens / eşsiz token”, Binance Academy tarafından tam olarak şu şekilde tanımlanıyor: “Eşsiz token (NFT) blockchain üzerinde benzersiz bir varlığı temsil eden kriptografik bir token türüdür. NFT’ler dijital varlıklar ya da gerçek dünya varlıklarının tokenlaştırılmış versiyonları olabilir. NFT’ler birbirlerinin yerine geçemediği için dijital dünya dahilinde orijinallik ve mülkiyet ispatı olarak kullanılabilir.”
Dijital olan herşey NFT olabilir mi? Pek değil. Resim,ses,yazı gibi unsurlar belli bir standartata NFT olarak paylaştırılabiliyor. NFT’lerin oluşturulmasında iki standart kullanılır. Bunlar ERC-721 ve ERC-1155 standartlarıdır.ERC-721 standartı ERC-20 standartı temeli üzerine inşa edilen, non-fungible varlıkların oluşturulmasını sağlayan ilk standarttır. ERC-20 standartı parasal varlıkların davranışlarını tanımlamak için kurulmuş bir standartken, ERC-271 eşsiz, koleksiyonluk varlıkların davranışlarını tanımlamak için kullanılır (futbolcu koleksiyon kartları gibi).
Ayrıca ERC-721 standartı tüm bunların yanında, token haline getirilmiş dijital varlıkların farklı platformlarda kullanılabilmesini de sağlıyor. Bu durum farklı marketlerde alınıp satılmalarını da içeriyor.
NFT’ların geliştirilmesi kullanılan bir diğer standart ise ERC-1155 standartı. Bu standart ERC-721 standartının yapabildiklerine ek olarak, ERC-721 standartının çalıştığı ortamı dijital varlık sınıflarının yaratılması ve tanımlanmasına müsait bir hale getiriyor.Bir örnekle açıklamak gerekirse, ERC-1155 bir bilgisayar oyunundaki eşyaların tanımlanmasını ve farklı eşya sınıflarının oluşturulmasını sağlıyor. Aynı zamanda tek bir kontratın hem ikame edilebilmesi hem de eşsiz tokenları dahil etmesine imkan sağlıyor.
Her ne kadar ilk NFT 2014 yılında üretilmiş olsa da; 2021’in NFTler için bir dönüm noktası olduğunu söyleyebiliriz. 2021 yılında NFTlerin toplam satış hacimi 12 milyar dolara ulaştı. Bored Ape Yacht Club pazardaki popülerliğini korumaya devam ediyor. Koleksiyonun 2021 Aralık ayının ilk haftası gerçekleşen 695 satış ile 7 günlük satış hacmi 52.2 milyon dolar olarak öne çıkıyor. Ortalama satışların ise 75,107 dolar üzerinden gerçekleştiğini belirtelim. CryptoPunks’ın aynı dönem satış rakamları ise çok daha etkileyici. Satış hacmi 17.5 milyon dolara ulaşan CryptoPunks 38 satış gerçekleştirdi. Satışlar ortalama 460,526 dolar üzerinden gerçekleşti.
CryptoPunks, algoritmik olarak oluşturulan 24×24 piksel sanat görüntüleridir. Çoğu salaş gözüken erkek ya da kız ya da zombi tarzı canlılardır. 10.000’i basılmış olan CryptoPunks, orijinal NFT’ler olarak kabul edilir. Yoğun bir ilgiyle karşılanan Punklar, NFT dünyasında renkli olaylara sahne olmaya devam ediyor.
Visa firması, gelişmekte olan pazar hakkında daha fazla bilgi edinmek istediği için, takas edilemeyen tokenlere (NFT’ler) adım atarak yaklaşık 150.000 dolar karşılığında bir dişi CryptoPunk satın aldı. CryptoPunk 7610 olarak anılan bu Punk, büyük bir olaya sebebiyet verdi. Ödeme teknolojisi şirketi Pazartesi günü yaptığı açıklamada Visa’nın CryptoPunk 7610’u 19 Ağustos’ta satın aldığını duyurdu. CryptoPunk 7610, 3.840 adet ‘kadın’ eserden biridir.
Bu hafta VISA’nın bir CryptoPunk satın aldığı haberini takiben, koleksiyondaki yaklaşık 90 NFT bir saat içinde satıldı. Bu satışların toplam tutarı yaklaşık 20 milyon dolar. CryptoPunks, insanları, maymunları, zombileri ve uzaylıları içeren 10.000 pikselli yüz koleksiyonudur. CryptoPunks 2017’de Larva Labs tarafından kurulmuştur.
Bir diğer blok zinciri merkezli NFT projesi CryptoKitties, Kanada startup’ı olan Axiom Zen tarafından Aralık 2017’de yaratıldı. Axiom Zen’in yazılım geliştirmeden sanal gerçekliğe kadar pek çok alanla ilgisi var. CryptoKitties şimdiye kadarki en başarılı projelerinden biri oldu!
Kurucular, dünyadaki herhangi birinin akıllı kontratlarla oluşturular sanal kedilere sahip olabileceği bir Ethereum oyunu yaratmak istediler. Her kedi farklı renklerde tüye ve gözlere sahip olacak şekilde eşsiz olarak yaratılıyor!
CryptoKitties’de cinsiyet adları da farklı. Adlarını erkek ve dişi atlardan alıyor! Erkek CryptoKitty’e Sire, dişi CryptoKitty’e Dame deniyor!İnsan DNA’sı gibi düşünün. Dünyadaki herkes başka kimseninkine benzemeyen bir DNA’ya sahip. Aynı durum CryptoKitties için geçerli! Bunu gerçekleştiren teknolojiye Genetic Algorithm deniyor.Oyuna CryptoKitties dense de satın almak, çiftleştirmek ve satmak dışında pek bir şey yapamıyorsunuz.Bazı kediler diğerlerinden çok daha ender, bu yüzden pahalı olabiliyorlar. Bazı insanlar bir kedi için 100.000 dolardan fazla ödedi!
Generation-0 kediler en değerlileri. Çünkü sadece 50000 tane var. Bunlar aslında platform geliştiricilerinin sahip olduğu kediler. Geliştiriciler pazarda gerçekleşen her Generation-0 olmayan işlemden %3.75 kar ediyor.
CryptoKitties pazarı Aralık 2017’de yayınlanmasından bu yana anında başarıya ulaştı. İlk haftada 600000’den fazla kişi kayıt oldu. 5 milyon $’lık CryptoKitty satışı gerçekleşti! Bir hafta sonra kullanıcı sayısı 150000 arttı ve 15 milyon $ değerinde CryptoKitties satıldı!
CryptoKitties oyununu geliştiren Dapper Labs şirketi, 2018’de NBA ile bir projeye başladı ve Ekim 2020’de NBA Top Shot doğdu. NBA maçlarından çeşitli kısa videoların NFT’ye dönüşmüş hallerini barındıran Top Shot, en basit tabiriyle dijital basketbol kartları alıp satabileceğiniz bir mecra. Picasso tablosu gibi her bir video, blok zinciri vasıtasıyla kendine özgü bir seri numarasına sahip. Tıpkı futbolcu kartları gibi.
Bir LeBron James smacı ya da Steph Curry üçlüğü halinde bulabileceğiniz ‘moment’ları, sınırlı sayıda yayınlanınca alabiliyorsunuz. Kimi anlar, 35 bin adet üretilen genel kartlarken bazıları yalnızca 75 kopyası bulunan, çok daha değerli klasmandalar. Daha genel kartları barındıran çıkartma paketleri 9 dolardan satışa çıkarken ‘efsanevi’ sıfatına sahip daha ender bulunan kartları barındıran çıkartma paketlerinin satış fiyatı 230 doları bulabiliyor.
Özellikle futbolcu kartı ya da plaketleri gibi kolleksiyonerlerin fiziksel biraz eski jenerasyon mantığıyla “dokunarak sahip olma” ihtiyacını da bu projede atlamamış NBA. Infinite Objects firmasıyla iş birliği yaparak alınan her NFT’nin fiziksel sergilenebilen animasyonlu bir plaketini de sahibine gönderiyor.
Adidas, Bored Ape Yacht Club, PUNKS Comic ve gmoney olmak üzere üç önemli NFT oyuncusuyla bir araya gelerek metaverse dünyasına adım atmış oldu. Şirket bu kapsamda “Into the Metaverse” adlı bir NFT serisi başlatıyor. Bu seri ile NFT sahipleri özel ürün indirimleri satın alabilecekler. Adidas, üyelerin, şirketin NFT’ye sahip topluluk için ne tür ürünleri ve deneyimleri bir araya getireceğini şekillendirmeye yardımcı olacağını söylüyor.Adidas’ın bu metaverse erişimi, blockchain tabanlı oyun dünyası The Sandbox ve diğer platformlar için sanal giyilebilir cihazlar ve buna uygun fiziksel ürünler içerecek. Marka ayrıca NFT alanındaki en aktif topluluklardan birine katılmak için Indigo Herz adlı bir Bored Ape Yacht Club NFT’yi de satın aldı.Bu süreçte NFT alıcıları dijital ve fiziksel Adidas ürünlerine ve deneyimlerine erişebilecek. İlk başta, fiziksel ürünler arasında eşofman, üzerinde blockchain adresi olan bir kapüşonlu sweatshirt ve turuncu bir bere yer alacak. Bu NFT’ler Adidas’ın resmî sitesinden 17 Aralık itibarıyla 0.2 ETH ya da yaklaşık olarak 800 dolara satıldı. Bugün gelen bilgilere göreyse firma toplamda 30 bin adet NFT hazırladığı ve üretilen tüm NFT’leri kısa sürede sattı. Bundan elde edilen gelir ise yaklaşık olarak 23 milyon dolar seviyesinde oldu.
McLaren Racing,Formula 1 arabasının parçalarını dijital biçimde toplayabilecekleri bir program başlattı. Otomobilin dijital versiyonu için gereken 22 NFT’nin tümünü toplayan ilk müşteri bir Formula 1 yarışına ücretsiz katılacak. Özellikle sanal objeleri anlamlandıramayan eski nesil için fiziksel de bir ödül çok değerli.
Coca-Cola, 3D içerik yaratıcısı Virtue firması ile işbirliği yaparak, Uluslararası Dostluk Günü’nünde ilk 4 parçalık NFT koleksiyonunu satışa çıkardığını duyurdu. Tasarlanan 4 NFT arasında dijital olarak giyilebilen Coca-Cola amblemli bir mont, ‘arkadaşlık kartı’, Coca-Cola mini buzdolabı ve kutu cola açılış sesini içeren parçalar bulunuyor. Buzdolabı içi Coca-Cola dolu şekilde yine NFT sahibi olanlara gönderiliyor.
Türkiye’de de bir çok sanatçının NFT fırsatları dikkatini çekti. Ünlü komedyen Cem Yılmaz OpenSea adlı NFT pazaryerinde yer alan NFT eserlerinden üçü için toplamda 7.03 ETH, yani yaklaşık 25 bin dolar ödendi.NFT dünyasına adım atan ve eserlerine teklifler gelmeye başlayan Yılmaz, NFT olarak sunduğu ikonlardan herhangi bir rengine sahip olan kişilerin, ne zaman nerede isterlerse gösterilerine 2 kişilik davetiye kazandığını söyledi. Cem Yılmaz, siyah beyaz olan ikon sahibinin ise ömür boyu her yerde 2 kişilik kombineye sahip olduğunu belirtti. Böylece diğer markalar gibi sadece sanal bir objeye sahip olma değil fiziksel bir hizmet te eklemiş oldu.
Ünlü karikatürist Selçuk Erdem de kutup ayısı tarzı çizimlerini NFT koleksiyonu yapıp adını Fluffy Polar Bears koydu. Fluffy Polar Bears, Selçuk Erdem’in eğlenceli kutup ayısı çizimlerinden oluşan 9999 adetli bir koleksiyon. 250 binin üzerinde kombinasyonla türetilebilen bu koleksiyonın ilk parçaları Ekim 2021’de 5 saniye gibi rekor bir sürede 2.7 milyon dolar değerinde 662 ETH toplayarak yayınlandı. Projenin mimarlarından Alemşah Öztürk 2022’de NFT kutup ayılarını alanlara özel sosyalleşebilecek metaverse benzeri “Iceverse” üzerinde çalıştıklarını paylaştı.
Türkiye’de de daha bir çok sanatçının NFT’yi keşfeceği de kesin. Nurgül Yeşilçay’ın NFT üstünden yayınlanacak “foto-roman” çalışması ve Refik Anadol’un siparişle yapılacak NFT’leri şimdiden ilgi çekici durumda.
Kripto Oyunlar:
Son dönemde gittikçe popülaritesi artan çevrim içi kripto sistemler üzerine puanlar yani para kazanarak oynanan oyunlar artmakta.Play-to-Earn (Oyna-Kazan) modelinde bir çok oyun geliştirilmeye devam ediyor. Artık oyunlarda kazandığımız puanlar da nakite dönüştürebilecek, oyundaki avatar ve ekipmanlar için farklı oyunlarla takas yapabileceğiz.
NFT video oyunu Axie Infinity’i Ethereum ağında yer alan NFT tabanlı çevrim içi video oyununda oyuncular Aksiyon ve macera türünde olan oyunun temelinde Play-to-Earn (Oyna-Kazan) sistemi mevcut. Blokzincir alt yapılı oyunda oyuncular, Axie ismindeki oyun canavarlarının yetenekleri kullanarak doğru stratejilerle rakiplerini yenmeye çalışıyor. Her Axie’nin kendi türünden (böcek, kuş, bitki vb.) ve çeşitli vücut kısımlarından kaynaklanan güçleri var. Oyuna başlarken 3 Axie seçiminde bulunan oyuncular, küçük aşk iksirleri (SLP) olarak adlandırılan oyun içi para birimini kazanmak için birbirlerine karşı bu canavarları satın alıyor, yetiştiriyor veya çiftleştirebiliyor. Oyunun iş modeline göre, oyuncular başarılı oldukça kripto ödülleri kazanıyor.
Raporlara göre oyun içinde NFT alım satımı yapan 615 bin kişi yer alıyor. Axie Infinity içinde şimdiye kadar 4,88 milyon alım satım işlemi gerçekleşmiş durumda. Oyunda NFT’ler için harcanan ortalama işlem fiyatı ise 420 dolar. Sahip olduğu iş modeliyle kendi ekonomisini yaratmayı başaran oyunda hem geliştirici Sky Mavis hem de oyuncular gelir elde etmiş oluyor.
Sky Mavis, oyuncularının %25’inin daha önce hiç banka hesabına sahip olmadığını, yani Axie cüzdanlarının erişebildikleri ilk finansal hizmetler olduğunu belirtmiş ve hatta Filipinler’deki bazı yerlerde insanların kiralarını oyunun SLP jetonlarıyla ödediğini açıklamıştı. Bu, Axie’nin toplam işlem hacminin şimdi 2,4 milyar doları nasıl aştığını açıklamaya yardımcı oluyor.
NFT satışları ile birlikte toplamda 2 milyar dolar gelir elde etmiş durumda.
Sky Mavis’in büyümesine daha da ivme katacağı öngörülen Axie Infinity’nin altyapısında kullandığı teknolojiyle hızlı değişen dijital oyun sektöründe önemli bir potansiyele sahip.
Sizce bir oyun olsa ve oynadıkça kazanabilse siz nasıl bir oyun kurardınız?
“Bu makale Ercan Altuğ Yılmaz’ın 8.Sanat Oyun kitabından alıntıdır. “
https://grayscale.com/wp-content/uploads/2021/11/Grayscale_Metaverse_Report_Nov2021.pdf
*https://voicesofvr.com/parisis-metaverse-manifesto-unpacking-his-seven-rules-for-the-metaverse/
*https://academy.binance.com/en/articles/what-is-the-metaverse
